Według podań, pierwszą rekonstrukcję szopki betlejemskiej wykonał 24 grudnia 1223 roku święty Franciszek z Asyżu. Z czasem zwyczaj budowania szopek rozpowszechnił się w Europie. W Czechach tradycje ich wykonywania sięgają XVI wieku i są nadal żywe.
Największą na świecie ruchomą szopkę ludową, monumentalne dzieło mistrza pończoszniczego Tomasza Krýzy (1838-1918), wpisaną do Księgi Rekordów Guinnessa, znajdziemy w mieście Jindřichův Hradec na południu Czech. Szopka, składająca się z prawie 1400 figurek, była tworzona przez ponad 60 lat! Jindřichův Hradec i cały region południowych Czech szczyci się bogatą tradycją wykonywania szopek betlejemskich. Pierwsze pisemne wzmianki o nich pochodzą już z roku 1579. Produkcją zajmowali się głównie miejscowi rzemieślnicy. Szopki najczęściej wykonywano z drewna, papieru i wosku. Tradycje ręcznego wyrobu szopek w tym regionie udało się utrzymać do dziś. Piękne eksponaty prezentuje wystawa „Szopki Czech Południowych”, którą możemy oglądać w Muzeum Ziemi Jindřichohradeckiej.
W Muzeum Szopek w Třebechovicach pod Orebem znajdziemy ponad 400 eksponatów, wykonanych z najróżniejszych materiałów, pochodzących ze wszystkich regionów Czech. Najcenniejszym z nich jest tak zwana Szopka Probošta, unikatowa ruchoma szopka wykonana ponad sto lat temu przez rzeźbiarzy ludowych Josefa Probošta, Josefa Kapuciána i autora mechanizmu Josefa Frimla. Składa się z ponad 2000 drewnianych elementów. W pałacu w Pardubicach prezentowana jest niezwykła kryształowa szopka. Monumentalną płaskorzeźbę stworzył w latach 2004-2006 znany na całym świecie artysta szkła Jaromír Rybák. Szopka waży trzy i pół tony, jej wysokość wynosi 245 cm, a szerokość 180 cm. Jest wykonana z brązu i kryształu brazylijskiego.
Miasto Svitavy położone w regionie Pogranicza Czesko-Morawskiego na początku XX wieku nazywano Miastem Szopek Bożonarodzeniowych. Tradycja ich wykonywania sięgała kilkuset lat i przekazywana była z pokolenia na pokolenie. Dzieła można obecnie podziwiać w Muzeum Miejskim. Jednym z najcenniejszych eksponatów jest Svitavska Szopka Mechaniczna, która od 2015 roku znajduje się na liście zabytków kultury Republiki Czeskiej.
W miejscowości Horní Lideč na Morawach Wschodnich, przy granicy ze Słowacją, można zobaczyć ręcznie rzeźbioną szopkę, która przedstawia najciekawsze wydarzenia historyczne, zwyczaje i oryginalne rzemiosła na pograniczu czesko-słowackim. Szopka znajduje się na powierzchni 170 m², składa się 230 figurek, w tym 75 ruchomych i ponad 100 rzeźbionych konstrukcji.
W mieście Třešť na Wysoczyźnie tradycja tworzenia szopek sięga ponad 200 lat. Niektóre dzieła mają aż 7 metrów wysokości i składają się z około 500 postaci. Eksponaty można oglądać w miejskim Muzeum Wysoczyzny.
Opracował: Mirosław Mikulski
Źródło i zdjęcie: CzechTourism
