Zagospodarowanie brzegów jezior, rewitalizacja miejskich parków oraz położenie promocyjnego akcentu na postać i dziedzictwo Mikołaja Kopernika – to sposób Olsztyna na przyciągnięcie turystów. Latem, lecz nie tylko.

Olsztyn jest kameralnym miastem, które szczególnie w sezonie letnim tętni życiem. Pobudzający do refleksji gotycki klimat zamku i bazyliki na starówce zachęcają do spacerów nad przepływającą przez śródmiejskie parki Łyną. Być może tę inspirującą atmosferę antycypował najwybitniejszy mieszkaniec miasta – Mikołaj Kopernik, który w olsztyńskim zamku zaczął spisywać swe fundamentalne dzieło „O obrotach sfer niebieskich”. Tego się nie dowiemy, ale możemy wykazać, że atrakcje Olsztyna (nowe i odnowione) mają wspólny – naturalny – mianownik.

CENTRUM REKREACYJNO-SPORTOWE „UKIEL”

Świetnym przykładem świadomego wykorzystania potencjału miejsca jest inwestycja nad jeziorem Ukiel (Krzywym). Przed kilku laty wzdłuż jego brzegu powstały m. in. mola i pomosty, promenada, szlaki rowerowe i narciarskie, wypożyczalnie sprzętu sportowego, sezonowe lodowisko, skatepark (zimą snowpark), całoroczna baza sportów wodnych, całoroczna hala do siatkówki plażowej i z salami do squasha, boiska do siatkówki i place gier, parking, a także udogodnienia architektoniczne dla osób niepełnosprawnych. Co ważne, zastosowane rozwiązania uwzględniają specyfikę przyrodniczą miejsca – zachowano najcenniejszy drzewostan, zrobiono też nowe nasadzenia. Atutem kompleksu jest również bardzo dobra dostępność komunikacyjna – położenie w sąsiedztwie drogi krajowej nr 16 oraz bliska odległość do Dworca Zachodniego i centrum miasta.

PARK CENTRALNY

W 2014 r. w samym „sercu” Olsztyna, wzdłuż brzegu Łyny, na obszarze, który przez lata pozostawał zapomniany i zaniedbany, powstało miejsce wyjątkowe. Obszar ten jest usytuowany pomiędzy ulicami 22 Stycznia, Pieniężnego, Kościuszki, Niepodległości, Emilii Plater i Knosały. Park Centralny, bo taką nazwę nosi te 13 hektarów oazy zieleni, w niezwykle efektowny sposób odmienił wygląd śródmieścia.

Znajdują się tam m.in. fontanna z zadaszoną sceną, półokrągły podest, mini amfiteatr, ścieżki rowerowe i spacerowe, kładki na Łynie, altany, system oświetleniowy, wiele miejsc siedzących, obiekty sportowe i – oczywiście mnóstwo zieleni. Park jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w mieście – zarówno przez olsztynian, jak i przyjezdnych. Malowniczą ścieżką spacerowo-rowerową można się z niego przespacerować do pobliskiego Parku Podzamcze.

PLANETARIUM

Olsztyńskie Planetarium Astronomiczne otwarto 19 lutego 1973 r. – w pięćsetną rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Główną formą jego działalności jest prezentacja programów astronomicznych, które corocznie ogląda kilkadziesiąt tysięcy widzów. Od wiosny 2012 r. placówka zaprasza na pokazy w systemie full dome. To nowoczesny cyfrowy system projekcyjny, który pozwala widzowi na symboliczne opuszczenie Ziemi i odbycie wirtualnej podróży kosmicznej, podczas której np. obejrzy z bliska powierzchnię Księżyca, przeleci przez pierścienie Saturna albo wyląduje na Tytanie. Wśród nowoczesnych narzędzi edukacyjnych planetarium jest również specjalistyczny „astrobus”, który umożliwia organizację lekcji astronomii w terenie. Perełką architektoniczną miasta jest Obserwatorium Astronomiczne, które otwarto w 1979 r. w zaadaptowanej wieży ciśnień, zbudowanej w 1897 r. na wzgórzu Świętego Andrzeja przy ul. Żołnierskiej.

ZAMEK

Najstarsza budowla w mieście. Wzniesiono ją w drugiej połowie XIV w. Najwybitniejszym mieszkańcem zamku był Mikołaj Kopernik, który rezydował tam w latach 1516-1519 i 1520-1521 pełniąc funkcję administratora dóbr kapituły warmińskiej. To w nim skonstruował swoją słynną tablicę astronomiczną służącą do wyznaczania równonocy wiosennej. Ten unikalny eksponat, jedyne na świecie narzędzie wykonane ręką, która „wstrzymała Słońce”, wciąż można podziwiać w zamkowym krużganku. Obecnie w zamku mieści się Muzeum Warmii i Mazur.

LAS MIEJSKI

Położony w północnej części miasta, zajmuje powierzchnię 1050 ha. Nigdzie indziej w Europie nie ma tak ogromnej połaci lasu położonej całkowicie w granicach administracyjnych miasta. To ostoja dzikiej zwierzyny i wielu gatunków roślin, która wabi swoim naturalnym bogactwem, zachowanym w pierwotnej formie w rezerwatach „Redykajny” i „Mszar”.

Unikatowe właściwości klimatyczne Lasu Miejskiego i jego korzystny wpływ na organizm człowieka doceniono już ponad sto lat temu sytuując w jego granicach sanatorium. Częścią terapii było wykorzystywanie miejscowego mikroklimatu.

Las Miejski to szczególny typ lasu, który poza ścisłymi rezerwatami służy również wypoczynkowi. Jego urocze zakątki, takie jak np. ujście rzeki Wadąg do Łyny, są częstym celem spacerów oraz spływów kajakowych. Przez las wiodą też piesze i rowerowe szlaki turystyczne. Są tam altany, ławki i parkingi leśne oraz ścieżki przyrodnicze i tablice edukacyjne. Przez ostatnie lata z rozmysłem inwestowano tam w infrastrukturę sportową i rekreacyjną. Jedną z wizytówek tego miejsca są dwa parki linowe. Miłośnicy dwóch kółek mogą korzystać z systemu tras rowerowych. To przemyślana sieć dróg i ścieżek przystosowanych do jazdy o różnych poziomach trudności – od spokojnych przejażdżek w gronie rodzinnym, przez kolarstwo górskie w formie cross country, po jego najbardziej ekstremalne postacie. Do uprawiania tych ostatnich zachęca Bikepark Wąwóz – miejsce przeznaczone do jazdy na rowerach górskich i BMX. Są tam tory do siedmiu dyscyplin kolarstwa grawitacyjnego: dh, dual, dirt, NS, 4x, Cross Country, SlopStyle.

MUZEUM NOWOCZESNOŚCI – TARTAK RAPAHELSOHNÓW

Centrum Techniki i Rozwoju Regionu „Muzeum Nowoczesności”, bo tak brzmi pełna nazwa tej nowej placówki, otwarto w 2014 r. w zrewitalizowanym Tartaku Raphaelsohnów. Nazwa „Muzeum Nowoczesności” tylko pozornie kryje w sobie sprzeczność. Dziś nowoczesne są drony, smartfony i światłowodowy internet, ale kiedyś za takowe uchodziły maszyna do pisania, patefon czy telefon na korbkę. Słowem, starszym zaszkli oko łezka nostalgii, a młodzi poczują się w dawnym tartaku trochę jakby zasiedli w wehikule czasu. Ekspozycja jest związana z rozwojem cywilizacyjnym Olsztyna i regionu. Jako, że szlachectwo obowiązuje (vide: „nowoczesność” w nazwie obiektu), wystawy wzbogaca szeroka gama interaktywnych multimediów.

Atutem nowego muzeum jest również malownicze położenie w zakolu Łyny, przy Parku Centralnym, czyli obszar, na którym przed stu laty znajdowało się centrum przemysłowe Olsztyna (m. in. pięć tartaków, dwa browary, odlewnia i gazownia).

DOM MENDELSOHNA

„Dom Oczyszczenia” albo jak kto woli – „Bet Tahara” to jedyna pamiątka architektoniczna po olsztyńskiej społeczności żydowskiej. Jest on także oryginalnym i niezwykle cennym dziełem jednego z najwybitniejszych architektów XX w. – jego projekt to zawodowy debiut Ericha Mendelsohna (1887-1953) – modernistycznego architekta oddanego ekspresjonizmowi i konstruktywizmowi, który z czasem zyskał światową sławę. Projekt powstał podczas jego studiów w Monachium i jako wzorowa praca dyplomowa stał się dla niego przepustką do międzynarodowej kariery. Oprócz budynku zwanego „Domem  Mendelsohna” (nie mylić z kamienicą na Starym Mieście, w której urodził się architekt), w Polsce mamy jeszcze tylko dwa obiekty jego projektu – dom towarowy Rudolf Petersdorff we Wrocławiu (obecnie dom handlowy „Kameleon”) oraz Dom Tekstylny Weichmanna w Gliwicach (dziś siedziba banku).

Dom powstał na zlecenie gminy żydowskiej w latach 1912-13, stając się częścią należącego do niej cmentarza (istniejącego od 1819 r. przy dawnej ul. Jeziornej). Choć bryła budynku z zewnątrz nie robi oszałamiającego wrażenia, jego wnętrze jest naprawdę wyjątkowe. Trzy główne pomieszczenia symbolizują poszczególne etapy pośmiertnej drogi człowieka: oczyszczenie ciała, oczyszczenie duszy i ostatnią podróż. W dekoracjach dominują motywy judaistyczne. Szczególną uwagę zwraca piramidalne zwieńczenie sali pożegnań. W 2007 r. z inicjatywy Wspólnoty Kulturowej „Borussia” rozpoczęto prace konserwatorskie przywracające mu dawną świetność. W 2013 r. „Borussia” przeniosła tutaj swoją siedzibę otwierając Centrum Dialogu Międzykulturowego „Dom  Mendelsohna”.

**

Od kilku lat turyści goszczący w olsztyńskich obiektach noclegowych mogą skorzystać ze zniżek m.in. do CRS „Ukiel” i planetarium oraz na basen „Aquasfera” oraz licznych punktów usługowych i gastronomicznych – a to dzięki miejskiej akcji promocyjnej „Visit Olsztyn. Nocujesz – zyskujesz!”, w której bierze udział ponad 20 hoteli i pensjonatów.

Źródło: Urząd Miasta Olsztyna